Dünya baraj sıralamasında ilk 10 da yer bulan ve Türkiye’nin en büyük baraj projelerinden biridir. Deriner barajı Doğu Karadeniz Bölgesinde Çoruh Nehri üzerinde yer almaktadır. Keşif ekiplerinin yer araştırması 30 yıl sürmüş ve granit buldukları yerin baraj için uygun olduğu kararı verilmiştir. Granit çok sağlam bir zemin meydana getirir ve barajı suya karşı daha dayanıklı bir şekilde tutar. 250 metre yüksekliğindeki barajda 19 trilyon litre su depolanıyor. Bu baraj hoover barajından 30 metre daha yüksek ve yapımında 11 milyon ton çimento kullanılmıştır. Ülke tarihimizin en büyük alt yapı projelerinden biridir. Hoover barajının tabanı 200 metre ancak Deriner Barajında bu kalınlık 60 metredir. Bu özelliği Deriner barajının konumundan ve tasarımından kaynaklanmaktadır. Deriner Barajı, ülkemizde üretilen hidroelektriğin % 6’sını karşılamak üzere planlanmıştır. Yaklaşık olarak 1.6 milyar dolar bütçeli bir projedir. Tasarım kavisli olduğu için basınç azalmıştır. Yapımı sırasında çimento bloklar halinde dökülmüştür, böyle bir yapıda bir kerede dökülmesi mümkün değildir. Beton bloklar yapımı sırasında katılaşmak üzere olan çimeto ile doldurulup buldozer yardımıyla eşit dağıtılarak ezilmiştir. Çimentoyu yaymak için özel titreşimli ekskavatör kullanılmıştır. Yapının ortasına dayanımı arttırmak için kayalarla dolu bir çimento dökülmüştür. buldozer kalıba zarar vermemek için kenarlara 3 metreden fazla yaklaşamaz. Yapı bu şekilde 2 bin beton bloktan oluşmaktadır. Baraj sabitleme işlemi için granit yüzey delinerek içine çimento doldurulmuştur. Su seviyesinin barajı aşması durumunda temele büyük zarar verir bunu önlemek için su basıncının en yüksek olduğu bölüme su boşaltma vanaları konulmuştur. Bu uygulamaya Orifis ile debi ölçülmesi işlemi denir. Çoruh nehri çok dik olduğu için bu nehir üzerine deriner dışında diğer barajlarda yapılmştır. Bu diğer barajlar için önce deriner barajının dolması ve onlarada su gönderilmesi gerekir. Bundan dolayı uazzam bir proje tasarlanmıştır, bu proje için 18 derece eğimli iki tünel ile yapılmaktadır. Bu tüneller betondan oluşur, sonra daha dayanıklı olması için iç yüzeyi çelik halkalarla kaplanmıştır.
Deriner Barajı
Tags çoruh çoruh nehri deriner deriner barajı orifis
Check Also
Yüksek Lisans Nasıl Yapılır?
Yüksek Lisans için öncelikle Lisans eğitiminizi başarıyla tamamlamış olmanız gerekmektedir. Daha sonra …